Page 41 - KTVNSO7+8

2024
VẤN ĐỀ
& SỰ KIỆN XUÂN GIÁP THÌN

Để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở
thành đột phá chiến lược và động lực chính cho phát triển
kinh tế - xã hội, cần có sự đột phá trong hoạch định chính
sách, pháp luật, xây dựng cơ chế tài chính đặc thù cho hoạt
động khoa học và công nghệ, chấp nhận rủi ro, thất bại trong
nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ.

NHĨ ANH

ăm 2023 là năm Bộ khoa học, công nghệ và đổi mới
Khoa học và Công nghệ sáng tạo đến năm 2030 đã được
N đã tập trung nhiều cho cụ thể hóa bằng các chương trình
việc hoàn thiện môi trường thể khoa học, công nghệ cấp quốc gia
chế khoa học, công nghệ và đổi giai đoạn đến năm 2025 và đến
mới sáng tạo, cải cách thủ tục năm 2030, cân đối cho cả ba lĩnh
hành chính, tháo gỡ những khó vực: khoa học tự nhiên, khoa học
khăn, vướng mắc, tạo điều kiện xã hội và nhân văn, khoa học, kỹ
thuận lợi cho các tổ chức, cá thuật và công nghệ. Ông HUỲNH THÀNH ĐẠT
nhân hoạt động khoa học và Trong nông nghiệp, ứng dụng Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ
công nghệ. khoa học và công nghệ đã góp Để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
Bên cạnh việc hoàn thiện hành phần thúc đẩy xuất khẩu hàng thực sự trở thành đột phá chiến lược và động
lang pháp lý, các hoạt động khoa hóa nông sản đạt trên 53 tỷ lực chính cho phát triển kinh tế - xã hội, đưa
học, công nghệ và đổi mới sáng tạo USD/năm, thặng dư thương mại nước ta nhanh chóng trở thành một nước có nền
đã góp phần thúc đẩy phát triển ngành đạt hơn 11 tỷ USD, mức công nghiệp hiện đại vào năm 2030, nước phát
kinh tế, đóng góp vào việc thực cao nhất trong những năm gần triển có thu nhập cao vào năm 2045 như Văn
hiện các mục tiêu tăng trưởng của đây và chiếm trên 42,5% xuất siêu kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII
đất nước. Theo đánh giá của lãnh cả nước. của Đảng đã chỉ rõ, trong năm 2024 và
đạo Chính phủ, "khoa học, công Trong lĩnh vực công nghệ cao, những năm tiếp theo, cần tiếp tục kiên
nghệ và đổi mới sáng tạo năm qua Bộ Khoa học và Công nghệ đã trì đổi mới tư duy, thực hiện đồng bộ
có nhiều điểm sáng". phối hợp với các bộ, ngành khác các nhóm giải pháp lớn về phát triển
kiến tạo nền tảng phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia;
ngành công nghiệp bán dẫn. Nhà đổi mới cơ chế quản lý khoa học và
Chỉ số đổi mới sáng tạo
máy đầu tiên sản xuất chip bán công nghệ; nâng cao tiềm lực và
dẫn là doanh nghiệp công nghệ trình độ khoa học và công nghệ;
liên tục cải thiện
"Điểm sáng" đầu tiên của cao đã được Bộ cấp chứng nhận. thúc đẩy phát triển hệ sinh thái
ngành thể hiện ở Chỉ số đổi mới đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp
sáng tạo (GII) của Việt Nam năm đổi mới sáng tạo; tăng cường hợp
Tháo gỡ vướng mắc trong
2023 tăng 2 bậc so với năm 2022, tác và hội nhập quốc tế về khoa
xếp thứ 46/132 quốc gia/nền kinh nghiên cứu khoa học học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
tế, duy trì vị trí thứ 2 trong nhóm Mặc dù có nhiều điểm sáng,
36 nền kinh tế thu nhập trung nhưng Bộ Khoa học và Công
bình thấp, là một trong bảy quốc nghệ cho rằng hệ thống pháp luật khoa học và công nghệ còn tồn chính sách đặc thù, vượt trội, đột khai nhiệm vụ năm 2024 ngành
gia thu nhập trung bình đạt được về khoa học, công nghệ và đổi tại nhiều rào cản, vướng mắc, phá; huy động mọi nguồn lực, khoa học và công nghệ, Phó Thủ
nhiều tiến bộ nhất về đổi mới mới sáng tạo chưa đồng bộ với điểm nghẽn. khai thác hiệu quả tiềm năng và tướng Chính phủ Trần Lưu
sáng tạo trong thập kỷ qua. pháp luật về tài chính, ngân sách, Nhìn nhận những vấn đề này, thế mạnh của Thủ đô Quang nêu rõ: mục tiêu 2030-
Việt Nam cũng là một trong đầu tư, đấu thầu, quản lý tài sản GS.Lê Minh Thắng, Đại học Bách 2045 đặt ra cho cả hệ thống
ba quốc gia giữ kỷ lục có thành công; chưa phù hợp với thông lệ khoa Hà Nội, cho rằng đa số các chính trị rất cao. Do đó, khoa học
Tạo cơ chế đột phá,
tích vượt trội so với mức độ phát và chuẩn mực quốc tế; chưa có cơ nhà khoa học ở Việt Nam chủ yếu và công nghệ chính là giải pháp
triển trong 13 năm liên tiếp. chế đặc thù, chấp nhận rủi ro và làm nghiên cứu cơ bản. Nguyên đặc thù thực hiện mục tiêu này, với tinh
Theo Bộ Khoa học và Công độ trễ trong nghiên cứu. nhân vì nghiên cứu ứng dụng Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội thần “đi tắt đón đầu”. Theo Phó
nghệ, việc chỉ số GII liên tục được chưa có nhiều môi trường phát khóa XV, kết luận phiên chất vấn Thủ tướng, về thể chế phải có
cải thiện trong 13 năm qua, luôn triển, các công ty chưa dành nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ, chính sách phù hợp, đặc thù để
có kết quả đổi mới sáng tạo cao đầu tư cho nghiên cứu phát triển Chủ tịch Quốc hội Vương Đình tạo hành lang phát triển lĩnh vực
hơn so với mức độ phát triển, cho (R&D). Hơn nữa, cơ sở vật chất Huệ yêu cầu rà soát, sửa đổi, bổ khoa học, công nghệ và đổi mới
Năm 2023, ngân sách nhà
thấy hiệu quả trong chuyển các dành cho nghiên cứu còn thiếu sung, tháo gỡ các rào cản về hệ sáng tạo.
nước dành cho hoạt động
nguồn lực đầu vào thành kết quả thốn, chưa đủ điều kiện để các thống pháp luật, chính sách kinh Bộ trưởng Bộ Khoa học và
khoa học và công nghệ là
đầu ra đổi mới sáng tạo. nhà khoa học có khả năng phục tế, tài chính, đầu tư, thủ tục Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho
12.091 tỷ đồng, bao gồm
Bên cạnh đó, lần đầu tiên, bộ vụ những nghiên cứu thực tế. hành chính theo hướng phù hợp biết “sẽ tham mưu với Chính phủ
kinh phí sự nghiệp khoa học
Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa Ngoài ra, thủ tục liên quan với cơ chế thị trường và thông lệ tạo môi trường và điều kiện tốt
và công nghệ trung ương:
phương (PII) được xây dựng và đến tài chính đối với các đề tài quốc tế. hơn nữa cho nghiên cứu khoa học
8.800 tỷ đồng (chiếm
triển khai trên toàn quốc, giúp nghiên cứu khoa học còn cứng Thủ tướng Chính phủ đã có phát triển công nghệ và đổi mới
72.78%, thấp hơn so với năm
Việt Nam có thêm công cụ đo nhắc, hành chính hóa, không phù văn bản số 690/TTg-KGVX yêu sáng tạo, từ đó động viên đội ngũ
2022 là 336 tỷ đồng) và kinh
lường năng lực và kết quả đổi mới hợp với diễn biến thực tế của cầu các bộ, cơ quan liên quan rà cán bộ khoa học và công nghệ
phí sự nghiệp khoa học và
sáng tạo của từng địa phương, nghiên cứu. soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các kiên trì theo đuổi giấc mơ lớn và
công nghệ địa phương: 3.291
góp phần cải thiện chỉ số đổi mới Cùng quan điểm, Phó Chủ cơ chế, chính sách đột phá để niềm đam mê khoa học, vượt lên
tỷ đồng (chiếm 27,22%, cao
sáng tạo quốc gia. tịch Thường trực Ủy ban Nhân thúc đẩy phát triển khoa học, các khó khăn, thách thức để tạo ra
hơn so với năm 2022 là 96
Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng dân TP. Hà Nội Lê Hồng Sơn chỉ công nghệ và khuyến khích đổi nhiều thành quả thiết thực, mang
tỷ đồng).
tạo quốc gia ngày càng phát triển rõ: công tác phát triển khoa học, mới sáng tạo. lại lợi ích cho đất nước”.
về quy mô và hình thức hoạt động, công nghệ và đổi mới sáng tạo Báo cáo Kế hoạch phát triển Ông Nguyễn Phương Tuấn,
được đánh giá là một trong những của Hà Nội hiện còn tồn tại một kinh tế - xã hội năm 2024 của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa
hệ sinh thái năng động nhất châu Cơ chế, chính sách tự chủ về số “rào cản” như: vấn đề xử lý tài Chính phủ trước Quốc hội cũng học, Công nghệ và Môi trường
Á và đứng thứ 58 thế giới. tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sản là kết quả của nhiệm vụ khoa nhấn mạnh việc rà soát, sửa đổi, của Quốc hội, cho rằng để thúc
Hà Nội lần đầu tiên lọt vào lực khoa học và công nghệ còn học và công nghệ có sử dụng bổ sung các cơ chế, chính sách đẩy phát triển khoa học, công
top 200 thành phố khởi nghiệp bất cập, chưa phù hợp với đặc thù ngân sách nhà nước; hoạt động thúc đẩy phát triển khoa học, nghệ và đổi mới sáng tạo trong
sáng tạo toàn cầu. Đầu tư cho của hoạt động khoa học, công của Quỹ phát triển khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo, thời gian tới, cần đổi mới mạnh
khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo giữ nghệ và đổi mới sáng tạo. Đặc công nghệ; chính sách về đổi mới phong trào khởi nghiệp. Có cơ mẽ, toàn diện, đột phá trong tư
được mức phát triển tốt so với biệt đầu tư và cơ chế tài chính cho sáng tạo… chế đặc thù, chấp nhận rủi ro, duy hoạch định chính sách, pháp
các nước khu vực ASEAN (với 56 hoạt động khoa học và công nghệ Để tháo gỡ những vướng mắc thất bại trong khoa học; dỡ bỏ các luật về khoa học, công nghệ và
dự án, tổng vốn đầu tư gần 500 hiện còn nhiều vướng mắc trong tồn tại này, đưa Hà Nội trở thành rào cản hành chính trong quản lý đổi mới sáng tạo, sửa đổi, bổ sung
triệu USD trong 6 tháng đầu xây dựng kế hoạch; lập, giao dự trung tâm đổi mới sáng tạo của hoạt động nghiên cứu khoa học. kịp thời những luật có liên quan,
năm 2023). toán; thanh quyết toán... quốc gia và khu vực, ông Sơn cho Phát biểu tại Hội nghị tổng nhất là Luật Khoa học và Công
Đặc biệt, chiến lược phát triển Bên cạnh đó, trên thị trường rằng cần phải có những cơ chế, kết công tác năm 2023 và triển nghệ 2013.<

www.vneconomy.vn Số 7+8 | Ngày 12 - 25/2/2024 | KINH TẾ VIỆT NAM 39