Page 17 - KTVNSO44

Đầu tư - Hạ tầng

Mô hình nhiều bất cập,

“ông lớn” đường sắt chưa thoát lỗ

Đường sắt vẫn “hụt hơi” trong cuộc đua tranh quyết liệt trên thị trường vận tải không chỉ bởi hạ tầng cũ kỹ mà
chủ yếu do năng lực cạnh tranh thua kém, bất cập về cơ cấu tổ chức, đặc biệt là khối vận tải.

ÁNH TUYẾT

y ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh tỷ trọng sản lượng ngoài công ích của các công
nghiệp (Ủy ban Quản lý vốn) vừa có ty cổ phần quản lý bảo trì đường sắt còn chưa
Ủ tờ trình gửi Phó Thủ tướng Chính phủ cao. Cùng với đó, chất lượng các sản phẩm công
Lê Minh Khái về việc phê duyệt Đề án cơ cấu nghiệp chỉ đạt yêu cầu, kết cấu hạ tầng đường
lại Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) sắt vẫn còn lạc hậu, an toàn giao thông đường
đến năm 2025. Đề án này được xây dựng từ sắt chưa thực sự vững chắc.
năm 2016, qua nhiều lần trình, chỉnh sửa Toàn Tổng công ty đạt doanh thu 38.642 tỷ
nhưng Ủy ban Quản lý vốn chưa được thông đồng; lợi nhuận trước thuế bình quân đạt 149
qua, một phần bởi thời gian này, “ông lớn” tỷ đồng/năm, chưa bao gồm lỗ hơn 1.327 tỷ
đường sắt chuyển về Ủy ban Quản lý vốn vào đồng năm 2020 do bị ảnh hưởng nghiêm trọng
tháng 11/2018 dẫn đến chồng chất các công của dịch Covid - 19. Số tiền nộp ngân sách nhà
việc cần phải làm rõ. Mãi đến khi Thủ tướng nước từ phí và lệ phí là 1.477,7 tỷ đồng, đảm bảo
Chính phủ có Văn bản số 303/TTg - ĐMDN hoàn thành nghĩa vụ với Nhà nước.
ngày 7/4/2022 về phương án cơ cấu lại doanh Cùng với đó, do hoạt động sản xuất kinh
nghiệp thuộc Tổng công ty Đường sắt Việt doanh không có lãi nên VNR mới tăng vốn
Nam mới mở ra hướng đi mới cho toàn ngành. điều lệ lên 3.104 tỷ đồng, thấp hơn 146 tỷ đồng
so với số vốn được phê duyệt, chủ yếu do tác
động tiêu cực từ đại dịch nên VNR chưa cân
Thị phần thụt lùi,
đối được nguồn vốn.
khó khăn chồng chất
Thực hiện văn bản này, Tổng công ty Đường Đáng lưu ý, “mô hình tổ chức của VNR giai
sắt Việt Nam đã làm gọn bộ máy “cồng kềnh” đoạn này bộc lộ nhiều bất cập, cạnh tranh
thông qua việc thu gọn đầu mối Chi nhánh Xí trong nội bộ, phân tán nguồn lực do chưa thoái
nghiệp Đầu máy từ 5 chi nhánh thành 3 chi được vốn tại một số công ty cổ phần, số lượng
nhánh; chuyển nguyên trạng toàn bộ hoạt lao động lớn nhưng năng suất không cao”, Ủy
động, tài sản, con người đang có tại 3 Ban quản ban Quản lý vốn đánh giá.
lý đường sắt khu vực 1, 2, 3 về một Ban quản lý Bên cạnh đó, vướng mắc về cơ chế thực
dự án đường sắt để thực hiện chức năng đại hiện nguồn vốn từ ngân sách cho bảo trì và
diện chủ đầu tư quản lý các dự án đường sắt do đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt,
VNR làm chủ đầu tư và chấm dứt hoạt động nguồn vốn đầu tư từ ngân sách cho phát triển
của 2 Ban quản lý dự án còn lại. Như vậy, đến kết cấu hạ tầng đường sắt nhỏ giọt 2 - 3% toàn
nay chỉ còn một nhiệm vụ hợp nhất Công ty Cổ ngành. Ngoài ra, Đề án Quản lý, sử dụng, khai
phần Vận tải đường sắt Hà Nội (Haraco) và thác kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia do
Công ty Cổ phần Vận tải đường sắt Sài Gòn Nhà nước đầu tư chưa được Thủ tướng Chính
Mô hình tổ chức của (Saratrans) thành một công ty cổ phần. phủ phê duyệt.
VNR giai đoạn này Nhìn lại kết quả hoạt động giai đoạn 2016 -
bộc lộ nhiều bất cập, Đề xuất Đề án tái cơ cấu VNR
cạnh tranh trong nội 2020, theo đánh giá của Ủy ban Quản lý vốn, các
bộ, phân tán nguồn chỉ tiêu bình quân theo chiến lược, kế hoạch sản đến năm 2025
lực do chưa thoái xuất kinh doanh và kế hoạch đầu tư phát triển 5 Khẩn trương thực hiện việc cơ cấu lại các
được vốn tại một số năm giai đoạn 2016 - 2020, danh mục các dự án doanh nghiệp, đơn vị, sau khi lỡ hẹn tái cấu trúc
công ty cổ phần, số
lượng lao động lớn nhóm A, B hằng năm cơ bản chưa đạt được. Thị giai đoạn 2016 - 2020, VNR tiếp tục hoàn thiện
nhưng năng suất phần vận tải đường sắt thấp, khả năng cạnh Đề án cơ cấu lại giai đoạn 2021 - 2025 trình Thủ
không cao. tranh của các doanh nghiệp đường sắt yếu kém, tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

www.vneconomy.vn
34 KINH TẾ VIỆT NAM | Số 44 | Ngày 30/10/2023