Page 15 - KTVNSO01

Tài chính - Ngân hàng

điển hình cho động thái của khối đầu cơ tỷ giá, tức là các ngân hàng
ngoại trong năm 2023, góp phần thương mại vay VND với lãi suất thấp
cộng hưởng thêm khó khăn trong và mua USD và cho vay lại vừa hưởng
việc điều hành tỷ giá. chênh lệch lãi suất và vừa kỳ vọng lợi
Tuy nhiên, do năm 2023 chúng ta nhuận từ việc đồng USD tăng giá.
đạt được sự tăng trưởng về xuất siêu Việc nguồn vốn VND quá dư thừa
kỷ lục (thực ra là do cả xuất và nhập trong hệ thống cũng đã đẩy lãi suất
khẩu đều có xu hướng giảm nhưng do huy động xuống mức thấp nhất trong
nhập khẩu giảm mạnh hơn do nhu lịch sử từ trước đến nay. Ở một số
cầu nhập khẩu nguyên vật liệu để sản ngân hàng lớn, lãi suất huy động ngắn
xuất thấp kèm với đó là sức cầu tiêu hạn có thời điểm xuống chỉ còn 1,9%.
dùng trong nước yếu), lượng kiều hối Bên cạnh đó, để đạt được chỉ tiêu
cũng tăng cao nên áp lực tỷ giá nhờ tăng trưởng tín dụng trong năm nay
đó cũng giảm bớt. Chính vì thế, tỷ giá cộng với nguồn vốn đang dư thừa,
trong năm 2023 cũng không tăng nhiều ngân hàng đã đưa ra mức lãi giảm lãi suất liên tục và về mức 0%,
quá cao và ở mức chấp nhận được để suất cho vay 0% trong những tháng sau đó là ngân hàng trung ương châu
vừa hỗ trợ xuất khẩu nhưng vẫn đảm đầu, thậm chí các doanh nghiệp Âu và các quốc gia khác, hay lãi suất
bảo được an ninh tiền tệ. không có nhu cầu vay vẫn bị các ngân của ngân hàng trung ương Nhật Bản
Việc Ngân hàng Nhà nước chủ hàng thuyết phục vay để thúc đẩy cầu cũng luôn tiệm cận ở mức 0% để kích
động điều hành tỷ giá thông qua dự tín dụng cũng như để có thể có được thích tăng trưởng. Lãi suất 0% không
trữ ngoại hối cũng như giá bán USD mức “room” tín dụng cao trong năm phải là một tín hiệu hoàn toàn tốt, bởi
trong năm 2023 khá nhịp nhàng sau, việc này đã vô hình chung bóp nó cho thấy sự vô hiệu hóa của chính
cũng là một thành tựu giúp cho tỷ giá méo cung cầu thực tế của thị trường. sách tiền tệ, khi mà ngân hàng trung
không biến động quá lớn trong một Việc lãi suất về 0% là không hề ương muốn giảm lãi suất để kích cầu
năm đầy thử thách này. hiếm gặp trên thế giới như chúng ta đã nhưng không mang lại hiệu quả.
Mức lãi suất 0% danh nghĩa là
Tăng trưởng từng thấy ở cuộc khùng hoảng tài mức chặn cuối cùng, bởi lãi suất khó
chính toàn cầu 2007-2009, khi mà Fed
tín dụng có thể âm trong thực tế (tức người gửi
Tăng trưởng tín dụng là một bất tiền phải trả thêm phí gửi tiền hay
ngờ lớn trong năm 2023 khi mà mọi người cho vay phải trả thêm lãi cho
dự báo trước đó đều cho rằng tăng “Lãi suất 0% không phải là một người đi vay) mặc dù nó vẫn xảy ra ở
trưởng sẽ tiếp tục tăng nóng như các tín hiệu hoàn toàn tốt, bởi nó một số quốc gia châu Âu giai đoạn sau
năm trước. Sự nguội lạnh về nhu cầu cho thấy sự vô hiệu hóa của khủng hoảng tài chính. Ở mức này,
tín dụng trong năm 2023 đã minh chính sách tiền tệ, khi mà ngân ngân hàng trung ương có mở rộng
chứng cho hệ quả của việc sụt giảm hàng trung ương muốn giảm lãi tiền tệ đi chăng nữa thì cũng không có
về cầu tiêu dùng và sụt giảm đầu tư. suất để kích cầu nhưng không tác dụng nhiều và nền kinh tế có thể
Kèm theo đó là tác động tiêu cực từ mang lại hiệu quả”. rơi vào vòng xoáy giảm phát và bẫy
việc thắt chặt tiền tệ của Fed dẫn đến thanh khoản trong kinh tế học.
sự sụt giảm tổng cầu thế giới và Việt
Nam. Vì thế, mặc dù đã 4 lần giảm lãi
suất từ đầu năm 2023, nhưng tăng
trưởng tín dụng vẫn khá ì ạch và chỉ
mới bắt đầu có dấu hiệu hồi phục vào
khoảng từ quý 3/2023 trở đi, nhưng
nhiều khả năng cũng sẽ không cán
đích được như kỳ vọng.
Một trong những sự khác biệt nữa
của năm 2023 so với những năm
trước là hiện tượng thừa tiền của các
ngân hàng thương mại Việt Nam, khi
mà lượng vốn tồn đọng trong ngân
hàng khá lớn và không thể đẩy ra nền
kinh tế được nhiều.
Điều này đã gây nên sự chênh lệch
lãi suất tiền đồng và USD ở thị trường
liên ngân hàng, từ đó thúc đẩy việc 8

www.vneconomy.vn Số 1 | Ngày 1/1/2024 | KINH TẾ VIỆT NAM 29