Page 11 - KTVNSO4

Tiêu điểm Cải cách thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có cồn

ộ Tài chính đang thực hiện đề xuất định
hướng sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc
ĐẠT MỤC TIÊU KÉP B biệt theo tinh thần Quyết định
Hiệu quả của cách tính số 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022 và Nghị quyết
số 115/NQ-CP ngày 28/7/2023 của Chính phủ.
Hiện nay, có hai luồng ý kiến xoay quanh
thuế tiêu thụ đặc biệt phương pháp tính thuế tiêu thụ đặc biệt: (i) tiếp
tục áp dụng phương pháp tính thuế tương đối
theo tỷ lệ phần trăm (đánh trên giá trị sản phẩm)
và điều chỉnh tăng thuế suất theo lộ trình; (ii)
Việc thiết kế chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt khá phức tạp vì chuyển đổi sang phương pháp tính thuế hỗn hợp
phải đáp ứng mục tiêu kép: vừa điều tiết thu nhập, hướng dẫn (cả tương đối và tuyệt đối).
sản xuất và tiêu dùng theo hướng bảo vệ môi trường và tăng Các chuyên gia đánh giá đối với các sản phẩm
cường sức khoẻ cho người dân; vừa tạo nguồn thu ngân sách tác động trực tiếp đến sức khỏe, việc đánh thuế
bền vững. Theo các chuyên gia, cách tính thuế hiệu quả phải tiêu thụ đặc biệt theo phương pháp tính thuế
cân bằng các mục tiêu trên, đồng thời kiểm soát được những tuyệt đối là hợp lý.
nguy cơ hàng lậu, hàng giả… Tương đối, tuyệt đối
TÙNG THƯ hay hỗn hợp?
Theo Global Excise Tax Application and
Số lượng bán ra bình quân đầu người và giá bia tại Việt Nam Trends 2023, Việt Nam thuộc nhóm 27% quốc
Giá mỗi lít (quy đổi theo giá năm 2022, đồng/lít) Số lượng (lít/người) gia trên thế giới chủ yếu áp dụng tính thuế tiêu
thụ đặc biệt theo phương pháp tương đối; còn lại
58.673 56.406 73% các quốc gia trên thế giới đang chuyển sang
70.000 60,0
60.000 53.041 48,0 49,3 50,0 phương pháp tính thuế tuyệt đối và hỗn hợp đối
46.776 44.293 41,3 43,2 45,2 với các mặt hàng tác động trực tiếp tới sức khỏe.
50.000 44.036 43.531 42.532 40,6 37,6 40,0 Đơn cử như thuốc lá hoặc rượu, bia, điều tác
30,5 32,0 động trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng
40.000 38,4 44.377 là lượng tiêu thụ hoặc nồng độ cồn chứ không
27,7 34,2 35,4 41.971 42.859 43.685 42.823 42.463 42.084 30,0 phải mức giá trả cho sản phẩm. Nếu thuế chỉ
20,0 được đánh vào giá, người tiêu dùng có cơ hội giảm
30.000 22,6
giá (chuyển từ sản phẩm cao cấp sang sản phẩm
20,0
20.000
giảm giá) để hạn chế nghĩa vụ thuế của họ. Thuế
theo giá trị cũng khuyến khích các nhà sản xuất
10,0
10.000
đầu tư ít hơn vào phát triển sản phẩm có hiệu quả
sử dụng cao hơn và giá cao hơn, vì giá tăng sẽ bị
0 0,0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 đánh thuế cao.
Số lượng rượu chưng cất bình quân đầu người và giá bán tại Việt Nam Chẳng hạn với mặt hàng thuốc lá, ông Mark
Goodchild, chuyên gia kinh tế của Tổ chức Y tế
Giá mỗi lít (quy đổi theo giá năm 2022, đồng/lít) Số lượng (lít/người)
thế giới (WHO), cho biết hiện lượng tiêu thụ
580.212 546.796 0,6 0,6 0,6 thuốc lá tại Việt Nam đã ổn định nhưng chưa
700.000 0,7
635.996 461.951 460.933 459.417 466.386 dụng thuốc lá vẫn còn cao. Điều này cho thấy các
600.000 641.090 647.747 519.161 0,5 0,6 0,6 giảm, gánh nặng sức khỏe và kinh tế của việc sử
0,5
500.000 0,5 0,5 0,5 0,5 chính sách thuế hiện nay chỉ có tác động khiêm
0,4 tốn và tạm thời.
0,4 493.992 477.619 0,4 “Việc áp dụng một hệ thống thuế tiêu thụ đặc
400.000 0,4
0,3 biệt theo phương pháp hỗn hợp cần được coi là
0,3 392.190 vấn đề ưu tiên trong sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ
300.000 349.622 0,3
0,2 341.380 đặc biệt và tỷ lệ thuế tuyệt đối cần được áp cao để
bảo vệ sức khỏe. Bởi lẽ, thuế tiêu thụ đặc biệt
200.000 0,2
tuyệt đối và dựa trên nội dung (đơn vị sản phẩm,
khối lượng hoặc dung tích) đối với các sản phẩm
100.000 0,1
không lành mạnh tốt hơn so với thuế tính theo tỷ
lệ giá xét từ góc độ sức khỏe cộng đồng, vì chúng
0 0,0
nhắm trực tiếp hơn vào thành phần có hại”, ông
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Nguồn: Ước tính của Ngân hàng Thế giới sử dụng Chỉ số Phát triển Thế giới của Ngân hàng Thế giới và Euromonitor (2023) Mark Goodchild khuyến nghị.
www.vneconomy.vn
16 KINH TẾ VIỆT NAM | Số 4 | Ngày 22/1/2024