Page 10 - KTVNSO4

Tiêu điểm

CÂN ĐONG TÁC ĐỘNG, TẠO ĐỒNG THUẬN
khi cải cách thuế tiêu thụ đặc biệt

Phương pháp tính thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu, bia của Việt Nam áp dụng 34 năm qua đang dần
lạc hậu. Việc áp dụng phương pháp tính thuế mới đang được cân đong để đảm bảo hài hòa lợi ích
giữa các bên và tạo sự đồng thuận khi thực thi.
TUYẾT NHI

uật Thuế tiêu thụ đặc biệt từ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Thế nên, Tương tự đối với rượu, mức thuế
khi được ra đời vào năm 1990, nhà máy rượu bán riêng chai rượu đối với cả hai loại rượu cũng tăng
L qua 12 lần sửa đổi đến nay, vẫn trần, để khách hàng mua vỏ hộp riêng dần qua các năm. Rượu có nồng độ
áp dụng phương pháp tính thuế theo vì khi đó, vỏ hộp chỉ chịu thuế giá trị cồn thấp hơn 20 độ tăng từ 25%
tỷ lệ phần trăm, hay còn gọi là phương gia tăng chứ không chịu thuế tiêu thụ (năm 2010) lên mức 35% (từ năm
pháp tính thuế tương đối, với căn cứ đặc biệt, còn rượu nhập khẩu phải nộp 2018 đến nay); còn rượu cao hơn 20
tính thuế dựa trên giá tính thuế của thuế tiêu thụ đặc biệt cho cả vỏ hộp lẫn độ nâng thuế suất từ mức 45% lên
hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và thuế rượu. Nhà máy rượu Hà Nội còn đưa dần thành 65%.
suất. Hiện tại, Luật Thuế tiêu thụ đặc ra sáng kiến rất đặc biệt khi bán loại Nhờ đó, chính sách thuế không
biệt đang đánh thuế đối với 17 loại rượu 39,9 độ. Bởi thời điểm đó, rượu chỉ góp phần định hướng tiêu dùng,
hàng hóa, dịch vụ, trong đó có rượu, trên 40 độ bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt giảm sử dụng sản phẩm không có lợi
bia - mặt hàng Nhà nước không lên tới 70%, trong khi rượu 30-40 độ cho sức khỏe, mà còn đóng góp lớn
khuyến khích tiêu dùng do gây nhiều chịu thuế suất ở mức thấp hơn là 55%”, vào nguồn thu ngân sách nhà nước.
nguy cơ với sức khỏe con người và để Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế nhớ lại. Số liệu từ Bộ Tài chính cho thấy tỷ
lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng về mặt Cùng chung quan điểm, bà trọng số thu thuế tiêu thụ đặc biệt
xã hội. Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban trên tổng thu ngân sách nhà nước
Tiếp đà tăng thuế Nghiên cứu Môi trường kinh doanh và hàng năm tăng từ 9,95% (năm 2018)
năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu
lên khoảng 12,4% (năm 2022). Năm
để định hướng tiêu dùng quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), 2022, thuế tiêu thụ đặc biệt thu đạt
Nhìn lại 34 năm thực hiện thuế lý giải rằng trước đây có nhiều mặt trên 130.000 tỷ đồng, chiếm trên
tiêu thụ đặc biệt, bà Nguyễn Thị Cúc, hàng khác nhau áp dụng mức thuế 12% tổng thu ngân sách nhà nước.
Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, khác nhau khiến các doanh nghiệp Trong tổng thu thuế tiêu thụ đặc
cho rằng thuế với sản phẩm rượu, bia lách luật bằng nhiều cách. Với tính biệt, số thu về thuế tiêu thụ đặc biệt
có nhiều thay đổi nhiều nhất, phức tạp phức tạp của sắc thuế, bà Thảo cho đối với mặt hàng bia năm 2022 đạt
nhất và buộc doanh nghiệp nghĩ ra rằng cần phải có sự thay đổi, điều 55.306 tỷ đồng, cao nhất trong giai
những trường hợp lách luật. Theo đó, chỉnh để doanh nghiệp dễ dàng khi đoạn 2018-2022.
có những thời điểm rượu từng được tuân thủ quy định. Cải cách chính Mặt hàng rượu, bia được tăng thuế
phân thành nhiều loại dựa trên nồng sách thuế là xu hướng tất yếu và không tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình từ năm
độ cồn như: trên 40 độ, từ 30 đến 40 thể sử dụng công cụ quản lý cũ cho sự 2016-2018, nhưng nhiều ý kiến cho
độ, dưới 30 độ; hay thay đổi về chủng phát triển mới. rằng Việt Nam vẫn là “cường quốc”
loại (rượu hoa quả, rượu thuốc). Với Đến nay, theo Luật Thuế tiêu thụ rượu, bia khi lượng tiêu thụ vẫn có xu
sản phẩm bia, có những thời kỳ phân đặc biệt số 70/2014/QH13 có hiệu lực hướng tăng, tình trạng lạm dụng rượu,
tách thành các chủng loại sản phẩm từ ngày 1/1/2016, các mặt hàng rượu, bia vẫn gây ra nhiều hậu quả nghiêm
bia tươi, bia hơi; bia hộp, bia chai, với bia được phân loại đồng nhất hơn và có trọng cho sức khỏe cộng đồng và xã
các nhóm thuế suất khác nhau; bia lộ trình tăng thuế rõ ràng. Sau khi hội. Hơn nữa, theo tính toán, thuế
hộp có lúc được trừ vỏ hộp và không chính thức áp một mức thuế chung cho rượu bia ở Việt Nam còn ở mức thấp,
được trừ. bia, mức thuế cũng đã được điều chỉnh chiếm khoảng 30% giá bán lẻ trong
“Có thời kỳ, rượu nội địa được trừ tăng dần qua các năm, từ 45% (năm khi ở nhiều nước tỷ lệ này lên tới 40 -
giá vỏ chai, bao bì đựng rượu không 2010) lên 65% (từ năm 2018 đến nay). 85% giá bán lẻ.

www.vneconomy.vn
14 KINH TẾ VIỆT NAM | Số 4 | Ngày 22/1/2024