Page 24 - KTVNSO43

Dân sinh

TUÂN THỦ TƯ DUY KIẾN TẠO

“Lệ làng” không thể tùy tiện

Lâu nay câu:“Phép vua thua lệ làng” thường được nhắc đến để nói về sự cấm hoặc thực hiện theo
thói quen của một cá nhân hay một tổ chức nào đó không đúng với quy định của pháp luật. Vậy, tư
duy “Nhà nước kiến tạo” liệu có thể ngăn chặn được kiểu cấm “lệ làng”đó không?

LÝ HÀ

hép vua thua lệ làng” là một câu trong làng soạn; lệ soạn, giao ước xong phải
nói từ xưa luôn được áp dụng trình lên quan địa phương duyệt. Sách Việt
“P trong đời sống xã hội. Gần đây Nam phong tục của Phan Kế Bính nói rõ:
nhất, trong công cuộc chống đại dịch Covid- “Khoán ước định xong, dân làng ký kết, có nơi
19, một số tổ chức, địa phương đã đưa ra các đem trình quan xin chữ phê để làm luật nhất
quy định chống dịch cực đoan, thường được ví định cho làng” và “trừ các việc lớn đã có phép
là kiểu cấm theo “lệ làng”. Mới đây, vụ cháy của Nhà nước, còn việc nhỏ trong dân thôn thi
chung cư mini tại Khương Hạ, Thanh Xuân, hành lẫn nhau”. Như vậy, có thể hiểu “phép
Hà Nội cũng vậy. Trước nỗi đau thương mất vua” và “lệ làng” trong xã hội phong kiến có tác
mát quá lớn, một số tổ chức, cơ quan ra ngay dụng hỗ trợ và bổ sung cho nhau để quản lý xã
quy định cấm sạc, cấm để xe điện ở chung cư hội. Còn theo cách hiểu ngày nay “lệ làng”
khiến nhiều người dân lo lắng. Khi kiểu “lệ giống như là “văn bản dưới luật”.
làng” đó không phục vụ cho lợi ích số đông, Quan niệm “lệ làng” xưa là như vậy, còn “lệ
cho sự phát triển thì đương nhiên sẽ bị chính làng” bây giờ được các phương tiện truyền
người dân phản đối. thông thường ngầm hiểu đó là các quy định
“Lệ làng” được coi là cấm do không quản được. Ví như một số tổ
chức, khu chung cư… tự đưa ra những quy
văn bản dưới luật định cấm ngay cả những việc mà họ cho rằng
Các nhà nghiên cứu làng Việt cổ cho biết đó là nguyên nhân gây ra sự cố mà chưa nhìn
“lệ làng” gồm những hương ước, khoán ước - sâu và xa hơn. Đơn cử như xe điện thành ngay
nói nôm na đó là những quy ước, điều lệ chi vật “tế thần”: cấm gửi, cấm để, cấm sạc của các
tiết thiên về phong tục của một cộng đồng tổ chức, cá nhân, chủ chung cư nhà trọ, mặc
Có thể hiểu “phép chung sống trong một khu vực. Nó được hiểu dù cơ quan chuyên môn chưa kết luận nó là
vua” và “lệ làng”
trong xã hội phong như là bản pháp lý đầu tiên của các làng xã nguyên nhân gây cháy chung cư mini tại
kiến có tác dụng hỗ nhằm góp phần điều hòa các mối quan hệ xã Khương Hạ, Thanh Xuân, Hà Nội.
trợ và bổ sung cho hội trong cộng đồng. Tuy nhiên, “lệ làng” Nói về nguyên nhân gây cháy giai đoạn
nhau để quản lý xã không thể trái ngược về căn bản với phép nước. 2012-2020, Bộ Công an cho biết có hơn 27.500
hội. Còn theo cách
hiểu ngày nay “lệ Nhà nghiên cứu Hoàng Tuấn Công, cho vụ cháy. Trong đó, khoảng 14.200 vụ cháy xảy
làng” giống như là biết từ thời Hồng Đức, pháp luật đã quy định: có nguyên nhân do sự cố hệ thống điện, chiếm
“văn bản dưới luật”. lệ làng phải do những người có chức quan 51,9%; cháy do sơ suất trong sử dụng lửa, xăng

www.vneconomy.vn
48 KINH TẾ VIỆT NAM | Số 43 | Ngày 23/10/2023